"Cứ đến Ngày truyền thống Học sinh - sinh viên (HS-SV), lại nghe máu nóng sôi sục trong người...". Phong trào HS - SV Sài Gòn - Gia Định hào hùng ngày trước sẽ còn mãi trong ký ức của nhiều người.
Từ họp báo chạy... Khi tôi ngỏ ý muốn viết về những tấm gương hoạt động trong phong trào HS - SV Sài Gòn - Gia Định ngày trước, không ít cô chú đã giới thiệu cô Huỳnh Quan Thư: "Cô ấy là vợ liệt sĩ Lê Quang Lộc. Cô từng là Phó chủ tịch Ban chấp hành SV Văn khoa. Là người hoạt động sôi nổi nhưng rất ít khi nói về mình!". Cô Thư sinh ra trong một gia đình khá giả, từ nhỏ đã được người cha hun đúc lòng yêu nước. Năm 16 tuổi, cô tiểu thư Quan Thư đã tự thề "phải lấy chồng là người cộng sản" dù lúc đó cô chưa hề biết mặt người cộng sản như thế nào. Niên khóa 1967-1968, cô trúng cử vào Ban chấp hành SV Văn Khoa với chức danh Phó chủ tịch Ngoại vụ. Chủ tịch Ban chấp hành này không ai khác là đồng chí Lê Quang Lộc, sau này trở thành người bạn đời của cô Thư. Cô Thư kể: “Trong thời gian tham gia phong trào HS - SV, có 3 cuộc biểu tình khiến tôi nhớ mãi. Thứ nhất, đó là lần tổ chức biểu tình nhân Ngày Quốc tế Lao động (1.5.1967) trước cửa Sở thú, gần Dinh Thủ tướng. Hôm đó, xe chở lính cứ chạy qua chạy lại trên đường Cường Để (đường Đinh Tiên Hoàng bây giờ) để thị uy. Tuy nhiên, hôm đó đa số là HS - SV tham gia, còn lực lượng công nhân không đến được vì bị chặn lại nên cuối cùng cuộc biểu tình đành tạm hoãn. Đây là cuộc biểu tình đầu tiên tôi tham gia. Dù không thực hiện được, nhưng đã gieo vào lòng tôi ý thức đấu tranh. Thứ hai, đó là cuộc biểu tình trước cửa trụ sở Tổng hội SV Sài Gòn - số 4 Duy Tân - nhằm chống độc diễn của Nguyễn Văn Thiệu. Cảnh sát dã chiến đàn áp mạnh những người biểu tình. Chính tôi cũng bị "ăn" một cây ba trắc. Một số SV bị giải tán. Còn anh Hồ Hữu Nhựt, Chủ tịch Tổng hội SV Sài Gòn 1966-1967 và một số SV bị nhốt trong trụ sở số 4 Duy Tân khoảng 1 ngày. Thứ ba, đó là cuộc biểu tình trước trụ sở Hạ nghị viện chính quyền Sài Gòn (Nhà hát TP bây giờ). Lúc đó, nam SV được hướng dẫn mặc nhiều áo với nhiều màu khác nhau để chạy thoát khỏi sự rượt bắt của bọn quân cảnh. Nữ sinh thì mặc áo dài, mang guốc gót sắt nhọn để khi cần thì... lấy guốc làm vũ khí”. Trong thời gian hoạt động ở Tổng hội SV Sài Gòn với vai trò là Tổng thư ký (niên khóa 1967-1968), cô Thư và cô Trần Thị Ngọc Hảo - quyền Chủ tịch Tổng hội - từng tổ chức cuộc "họp báo chạy" nhằm phản đối chính quyền Sài Gòn bắt giam và đưa ra xử đồng chí Nguyễn Trường Cổn, chủ bút Báo Sinh Viên vì "dám" đăng bài ca ngợi quân giải phóng. "Chúng tôi vừa trả lời báo chí vừa tìm đường rút. Buổi họp báo đó rất thành công khiến báo chí ngụy cay cú, gọi chúng tôi là... hai con quỷ cái!” - cô Thư nhớ lại. ... Đến đốt xe giặc Trong khi cánh SV hoạt động sôi nổi, sáng tạo thì cánh HS cũng tỏ ra không thua kém. Chú Hoàng Đôn Nhật Tân, Ủy viên Thường vụ Công đoàn chuyên trách Tổng công ty Du lịch Sài Gòn, hồi tưởng: "Giữa năm 1966, khi đang là HS tại trường Kỹ thuật Cao Thắng, chính tay tôi cầm xô xăng tưới đốt xe Mỹ trong khu Bàn Cờ. Chúng tôi có khoảng 12 người, kể cả trẻ em. Sự việc diễn ra nhanh chóng, quyết liệt khiến tay lính gác chư hầu ngỡ ngàng không kịp và cũng không dám phản ứng. Về sau, phong trào đốt xe trở thành rộng khắp...". Chú Nhật Tân cho biết, năm học 1966-1967, tại trường Cao Thắng đã diễn ra cuộc bầu cử Ban đại diện HS sôi động và quyết liệt chưa từng có. Thực chất của cuộc bầu cử này là cuộc tranh chấp giữa các lực lượng HS với những mục tiêu chính trị khách nhau. Sau cuộc bầu cử căng thẳng, cuối cùng Liên danh 1 thuộc "phe ta" đã giành chiến thắng. Trong đó, chú Hoàng Đôn Nhật Tân được bầu làm Trưởng khối Văn nghệ báo chí, nắm được tờ báo chính thức của nhà trường. Tuy bị kiểm duyệt gắt gao, bị đục lỗ chỗ nhưng tờ báo này đã thực hiện được Giai phẩm Xuân Cao Thắng Mậu Thân 1968 với chủ đề Khát vọng hòa bình đồng thời tập hợp lực lượng, xây dựng thêm những cơ sở bí mật... Ngày 26.1.1968, trên 12 ngàn thanh niên, HS - SV và bà con các giới hừng hực khí thế tham gia Đêm văn nghệ mừng Tết Quang Trung tại sân trường Quốc gia Hành chánh Sài Gòn. Tại đây, HS trường Cao Thắng đã trình diễn ca khúc Hội nghị Diên Hồng. Trong hồi ký Cao Thắng - Bản hùng ca màu xanh, chú Nhật Tân viết: “Đúng 5 ngày sau Đêm văn nghệ Quang Trung, Sài Gòn trở thành một Thăng Long rực lửa. Đêm 30 rạng 31.1.1968 tức mồng 2 Tết Mậu Thân, cuộc tổng tiến công đã nổ ra khắp đô thị miền Nam...". Chú Nhật Tân bày tỏ: "Mỗi khi nhắc tới Ngày truyền thống HS - SV, nhắc tới hai chữ Thành đoàn, chúng tôi lại nghe máu nóng sôi sục trong người... Chúng tôi không bao giờ quên những cảnh đánh nhau, người chết, máu đổ thịt rơi trên đường phố. Vậy mà lớp lớp HS - SV chân yếu tay mềm vẫn đi theo chính nghĩa. Hành động dấn thân của HS - SV thời đó xuất phát từ lòng yêu nước chứ không phải do "ham vui", do "bị cộng sản kích động". Bởi lẽ, sau một đêm văn nghệ vui vẻ, nhiều HS - SV có thể sẽ bị bắt bớ, hành hung hoặc biệt giam tận Côn Đảo...".
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét